Het verhaal van de kalasjnikov

( Column verschenen in De Standaard)

Het was in augustus 2009, in ons appartement in de stad Sidon in Zuid-Libanon. Mijn dochtertje was aan het huilen ­­omdat het ongelooflijk warm was. De elektriciteit deed het niet, de generator evenmin, ­dus geen airco.

Buiten in de straten van ­onze wijk verzamelden een honderdtal salafistische strijders, aanhangers van ­­sjeik ­­­Al Assir. Lange baarden, Afghaanse kledij en moderne wapens die waarschijnlijk met Saudisch geld gekocht waren. Voor hen stond een kleine macht van het Libanese leger. Aanleiding was een politierazzia ­om een vermeende terrorist te arresteren in een appartementsgebouw op amper twintig meter van ons, waarna de man schoot op de politie en zijn aanhang op straat optrommelde met al hun combat gear.

Een jaar ervoor was een kleine oorlog uitgevochten van een paar dagen in onze stad en de rest van het land (de zogenaamde 7-mei-incidenten), en de spanning was nog steeds te voelen. Onze kant van de wijk was op dat moment volledig in handen van de salafisten, angst heerste alom. Mijn vrouw, die nog in België woonde, maar daar op bezoek was met ons pasgeboren kind, bleef ongelooflijk cool. Ze besefte de ernst van de situatie niet. Ik daarentegen liep vanbinnen over van de angst. Reflexen van een vader, maar ook het besef dat dit kon escaleren en dat ze op elk moment ook mij een bezoekje konden brengen.

Als activist, ook in Libanon, had ik altijd een uitgesproken mening tegen de salafi-groeperingen en schreef ik ook stukken in kranten waarin ik die mening ventileerde. Ik was ook actief binnen allerlei actiegroepen en had het verkeerde profiel – links, Zuid-Libanees, agnost – en was dus een ketter in de ogen van mijn salafi-buren van ‘Moskee Bilal’, waar sjeik Al Assir zijn preken hield.

De sfeer werd grimmiger. Plotseling zag ik een buurman die op de zesde verdieping van ons gebouw woonde en met wie ik af een toe een discussie had. Ik zag hem vanuit het venster, met zijn Amerikaanse M18 machinegeweer in volle uitrusting, samen met de salafisten. Het besef van gevaar werd groter. Ik liep naar de slaapkamer, nam mijn machinegeweer, een kalasjnikov – volledig legaal, met vergunning – nam munitie, droeg het munitiejacket op mijn blote bovenlijf en nam een positie in aan de zijkant van het keukenbalkon, waar ik zicht had op zowel de ingang van ons gebouw als de deur van ons appartementje. De angst maakte plaats voor een extreme vorm van scherpte, ik was zeer gefocust en vastberaden om mijn familie te beschermen. Mijn vrouw, die nog altijd niet onder de indruk was, vond het een sexy zicht. Ze heeft haar camera genomen en een foto gemaakt. Ik keek haar een beetje boos aan en vroeg haar om in de woonkamer te gaan zitten, weg van ramen en balkons.

De stand off duurde nog drie uren voor de onderhandelingen tussen het leger en sjeik Al Assir resulteerden in een akkoord om de schutters aan het leger over te leveren.

Onze zomervakantie ging gewoon door. Eenmaal terug in België, heeft mijn vrouw onze vakantiefoto’s op Facebook gepost, inclusief die van mij met de kalasjnikov. Ik heb die foto geliket en veel van mijn vrienden ook. Ik herinner me dat iemand toen schreef: ‘Ai ai Dyab, ze zullen dat tegen jou gebruiken in België.’ Mijn antwoord: ‘Ik ga nooit terug naar België, ­I don’t care.’

Maar never say never. In juni 2013, op een zondag, ontplofte de situatie met Al Assir en werden mijn ouders voor 24 uren gegijzeld door zijn strijders. Ons huis werd geraakt door een paar granaten. Er vielen tientallen doden, onze wijk werd totaal vernield in dat slagveld. Het leger heeft uiteindelijk gewonnen, Al Assir vluchtte en wordt nog steeds gezocht. De situatie in ­Syrië escaleerde, de spanning in Libanon was te snijden en mijn duurzame banden met België door mijn vrouw en kinderen hebben me terug naar hier gebracht.

Veel mensen vonden het niet leuk dat iemand zoals ik is teruggekeerd, je weet wel: een activist met een grote mond, dat stoort. De foto blijft me achtervolgen, samen met andere onwaarheden uit de periode toen ik moest gediaboliseerd worden – zoals het al door de rechter ontkrachte zogenaamde schijnhuwelijk en een uit de context gerukte uitspraak van tien jaar geleden dat Belgen die zich niet thuis voelen in de multiculturele samenleving kunnen emigreren als ze dat willen. Gisteren nog waren er mensen die de foto van mij met de kalasjnikov tweetten, als bewijs dat ik een ‘terrorist’ ben, terwijl het ging om een man die zijn familie juist tegen terroristen wou beschermen en zijn vrouw die dat ‘sexy’ vond. Oh ironie.